Waarom mensen fraude plegen, werd in 1950 voor het eerst onderzocht door de befaamde criminoloog Donald Cressey. Zijn onderzoek ging over wat mensen drijft om vertrouwen te schenden.
In de loop der jaren is de hypothese van Cressey bekend geworden als “de fraudedriehoek” (The Fraud Triangle).
De fraudedriehoek
De factoren die een belangrijke rol spelen bij het ontstaan van fraude zijn:
1. Gelegenheid: Omstandigheden die kans geven voor het plegen van fraude zoals bijvoorbeeld slechte beveiliging, ontbrekende of ineffectieve controles, of de afwezigheid van beleid of sancties in een organisatie. Zoals ook het gezegde: gelegenheid maakt (veelal) de dief.
2. Motivatie (of druk): De reden, prikkel of stimulans om fraude te plegen zoals bijvoorbeeld geld, ideologie of dwang.
3. Rationalisatie: Het vermogen om het plegen van fraude te rechtvaardigen. Sommige individuen bezitten een houding, karakter of een reeks (on)ethische waarden die hen in staat stellen bewust en opzettelijk een oneerlijke handeling te verrichten. Maar, ook eerlijke en oprechte personen kunnen fraude plegen in een omgeving die voldoende druk op hen uitoefent. Hoe groter de prikkel of druk, hoe groter de kans dat een persoon de aanvaardbaarheid van het uitvoeren van een frauduleuze handeling zal rationaliseren.
4. Bekwaamheid: In aanvulling op het fraudemodel van Cressey, dient ook het vermogen van een individu om de details van de fraude te implementeren te worden meegenomen (The Fraud Diamond, Wolfe en Henderson, 2004). Veel fraude zou niet hebben plaatsgevonden zonder de juiste persoon met de juiste kennis, middelen en ervaring om de fraudehandeling daadwerkelijk uit te voeren.
Er zijn vier waarneembare eigenschappen te onderscheiden voor het plegen van fraude:
- Gezaghebbende positie of functie binnen de organisatie;
- Vermogen om computersystemen en interne beheersingszwaktes te begrijpen en te exploiteren;
- Vertrouwen van een persoon dat deze niet zal worden gedetecteerd of gemakkelijk met de fraude zal wegkomen;
- Vermogen om met de stress om te gaan die ontstaat bij een verder goed persoon wanneer deze slechte daden pleegt.
Voorkomen van fraude
Organisaties kunnen zelf veel doen om werknemers geen gelegenheid te bieden voor het plegen van fraude of om te voorkomen dat zij frauduleus handelen goedpraten (rationaliseren of rechtvaardigen). Dit begint met de toon aan de top, het uitdragen van de normen en waarden van de organisatie, het geven van het goede voorbeeld, het creëren van een open en eerlijke organisatiecultuur, het vastleggen van wat gewenst en ongewenst gedrag is en van het beleid wanneer de regels worden overtreden en het implementeren van effectieve interne risicobeheersmaatregelen.
Zo kunnen wij u helpen
Ethicly kan u optimaal ondersteunen bij het voorkomen, opsporen, onderzoeken en oplossen van fraude, ongewenst gedrag en compliance risico’s. Zo kunnen wij u helpen met training en awareness, audits en assessments, de aanpak van (een vermoeden van) fraude, het opsporen van mogelijke onregelmatigheden en risico’s alsook bij het onderzoeken en oplossen ervan.
Neem vrijblijvend contact met ons op voor meer informatie.